Rusza Tydzień Świadomości Półpaśca 2024 (26.02 – 03.03)
Aż 86% osób dorosłych bagatelizuje ryzyko zachorowania na półpasiec i jego konsekwencje – wynika z badania ankietowego przeprowadzonego na zlecenie GSK. Tymczasem półpasiec może prowadzić do przewlekłego bólu neuropatycznego oraz innych powikłań, w tym neurologicznych.
- Szacuje się, że 1 na 3 osoby zachoruje na półpasiec.1,2,3,4 Pacjenci często opisują ból półpaścowy jako piekący, palący, kłujący lub ostry.1
- Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego na zlecenie GSK pokazują, że wiele osób bagatelizuje ryzyko zachorowania5 – ponad jedna czwarta (28%) ankietowanych twierdziła, że półpasiec jest „zasadniczo niegroźny”.5
- Dane opublikowane w ramach Tygodnia Świadomości Półpaśca potwierdzają powszechny brak wiedzy na temat półpaśca i zagrożeń, z jakimi może się wiązać.5
Brak odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach związanych z półpaścem i jego powikłaniami wśród osób w wieku 50+, które należą do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na półpasiec,6 to główny wniosek płynący z globalnego badania zrealizowanego na zlecenie GSK i zaprezentowanego przez spółkę w ramach obchodów Tygodnia Świadomości Półpaśca (26 lutego – 3 marca 2024 r.). Badanie miało na celu ocenę stanu wiedzy respondentów na temat półpaśca, czynników wywołujących tę chorobę i jej wpływu na życie pacjentów.5
Półpasiec to choroba zakaźna wywoływana przez reaktywację utajonego zakażenia wirusem VZV (varicella zoster virus) – tego samego, który przy pierwszym kontakcie powoduje ospę wietrzną.1 Szacuje się, że około 99,5% osób po 50-tym roku życia przebyło pierwotną infekcję wirusem VZV7 i są narażone na reaktywację zakażenia w postaci półpaśca.6 Z wiekiem kondycja układu odpornościowego słabnie, co może przekładać się na większe ryzyko rozwoju półpaśca.1 Oznacza to, że osoby w wieku 50 lat i więcej należą do grupy podwyższonego ryzyka.1
Aż 86% ankietowanych bagatelizuje ryzyko zachorowania na półpasiec5
Prawie połowa ankietowanych (49%) oceniła, że zachorowanie przez nich na półpasiec jest mało prawdopodobne.5
Co czwarty (26%) z nich oszacował, że na ryzyko zachorowania na półpasiec narażona jest 1 na 100 osób, a blisko jedna piąta (17%) uważała, że problem ten dotyczy zaledwie 1 na 1000 osób.5 Tymczasem, jak wskazują światowe dane epidemiologiczne, co trzecia osoba zachoruje na półpasiec.1,2,3,4
Brak wiedzy o tym, że półpasiec może wywoływać ból
Charakterystycznym objawem półpaśca jest wysypka z bolesnymi pęcherzykami w obszarze klatki piersiowej, brzucha lub twarzy.6Ból towarzyszący chorobie jest często opisywany przez pacjentów jako piekący, palący, kłujący lub ostry.1 Po ustąpieniu wysypki może rozwinąć się także neuralgia popółpaścowa, czyli przewlekły nerwoból mogący utrzymywać się tygodniami lub miesiącami, a w niektórych przypadkach nawet przez kilka lat.1
Neuralgia to najczęstsze powikłanie półpaśca, do którego dochodzi w 5-30% wszystkich przypadków choroby.8 Jednak, aż 1 na 10 osób dorosłych biorących udział w badaniu nie znała najczęstszych objawów półpaśca, a ponad jedna czwarta (28%) uważała, że półpasiec jest „zasadniczo niegroźny”.5
Wiedza z wyszukiwarek internetowych
W ramach tego samego badania sprawdzono także, z jakich źródeł osoby dorosłe czerpią informacje dotyczące kwestii zdrowotnych. Wyniki wskazują, że aż 90% respondentów w wieku od 50 lat wzwyż zadeklarowało, że korzysta w tym celu z wyszukiwarek internetowych, takich jak Google.5 Wyniki te potwierdzają potrzebę przekazywania rzetelnych porad w zakresie edukacji na temat półpaśca oraz kierowania do sprawdzonych źródeł w sieci.
Przegląd globalnych danych dotyczących wyszukiwania informacji nt. półpaśca w wyszukiwarce Google w ciągu 12 miesięcy od września 2022 r. wykazał, że opinia publiczna potrzebuje bardziej klarownych informacji o tej chorobie9. Potwierdza to aktywność internautów w wyszukiwarkach internetowych. Odnotowano 600% wzrost liczby wyszukiwań fraz takich jak „stadia wysypki w przebiegu półpaśca zdjęcia”9, co świadczy o zwiększonym zainteresowaniu tematyką choroby, a także o częstym sięganiu do źródeł internetowych w celu znalezienia informacji dotyczących zdrowia.
Wyniki tego badania wyraźnie pokazują, że wciąż zbyt mało mówi się o półpaścu, ryzyku zachorowania i wpływie choroby na życie pacjentów. Prognozy wskazują, że częstość występowania półpaśca, a w konsekwencji neuralgii popółpaścowej, będzie rosnąć ze względu na starzenie się populacji oraz coraz liczniejszą grupę osób z osłabionym układem odpornościowym. Dlatego dalsza edukacja i szerzenie wiedzy o dostępnej profilaktyce półpaśca mają tak wielkie znaczenie
Formą profilaktyki półpaśca oraz neuralgii popółpaścowej są szczepienia ochronne. Na polskim rynku dostępna jest szczepionka o potwierdzonym profilu skuteczności i bezpieczeństwa, którą można zastosować także u osób z zaburzeniami odporności. Przeznaczona jest dla osób dorosłych w wieku 50 lat i starszych oraz dla osób w wieku 18 lat i starszych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec10. Od 1 stycznia 2024 r. preparat dostępny jest w aptekach z odpłatnością 50% dla pacjentów w wieku 65 lat i starszych z określonymi chorobami współistniejącymi11.
Tydzień Świadomości Półpaśca
Tydzień Świadomości Półpaśca (26 lutego - 3 marca 2024 r.) to globalna kampania informacyjna, która ma pomóc rozwiązać problem niskiej świadomości społecznej dotyczącej ryzyka związanego z półpaścem oraz wpływu choroby na życie pacjentów. Inicjatywa, realizowana przez Międzynarodową Federację ds. Starzenia się (International Federation on Ageing, IFA) we współpracy z GSK, ma na celu zachęcenie osób dorosłych, szczególnie w wieku 50 i więcej lat, do podjęcia świadomej rozmowy na temat półpaśca ze swoimi lekarzami.
NP-PL-HZU-PRSR-240002, luty 2024 r.
Referencje
1 Harpaz R i wsp. Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevention of herpes zoster: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep. 2008;57(RR-5):1-30.
2 Australian Institute of Health and Welfare. Shingles in Australia. Dokument dostępny na stronie: https://www.aihw.gov.au/getmedia/759199ff-f5c8-421d-a572-aaa984a02b49/aihw-phe-236_shingles.pdf.aspx. Ostatni dostęp: listopad 2023 r.
3 Lee C i wsp. Lifetime risk of herpes zoster in the population of Beijing, China. Public Health in Practice. 2023 Jun;5:100356.
4 Curran D i wsp. Meta-Regression of Herpes Zoster Incidence Worldwide. Infect Dis Ther. 2022 Feb;11(1):389-403.
5 Ankieta dotycząca błędnych przekonań na temat półpaśca przeprowadzona z udziałem 3500 osób dorosłych w wieku 50 i więcej lat w 12 krajach (Australia, Brazylia, Kanada, Chiny, Niemcy, Indie, Włochy, Japonia, Portugalia, Korea Południowa, Wielka Brytania, USA), Pollfish na zlecenie GSK. 18 sierpnia 2023 r.: https://www.pollfish.com/blog/global-gsk-shingles-survey-insights/ Dostęp: luty 2024.
6 Mueller, NH i wsp. Varicella Zoster Virus Infection: Clinical Features, Molecular Pathogenesis of Disease and Latency. Neurologic Clinics. 2008;26;675-697.
7Johnson RW i wsp. Herpes zoster epidemiology, management, and disease and economic burden in Europe: a multidisciplinary perspective. Ther Adv Vaccines. 2015;3(4):109-120.
8 Kawai K, Gebremeskel BG, Acosta CJ. Systematic review of incidence and complications of herpes zoster: towards a global perspective. BMJ Open. 2014;4:e004833.
9 Year on year uplift for searches of "shingles" and related queries globally from September 22, 2023. Dokument dostępny pod adresem: https://trends.google.com/trends/. Ostatni dostęp: październik 2023 r.
10 Charakterystyka produktu leczniczego: https://pl.gsk.com/media/8358/shingrix-druki-pl-h-4336-ii-0065-26_10_2023.pdf Dostęp: luty 2024.
11Projekt obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, który wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. - Ministerstwo Zdrowia - Portal Gov.pl (www.gov.pl). Dostęp: luty 2024 r
